حوزه شنگن

منطقه شنگن، یا همان حوزه شنگن (schengen areas)، به 27 کشور اروپایی اشاره دارد که قانون کنترل گذرنامه در بداهت ورود را برای شهروندان این منطقه لغو کرده‌ اند. همچنین، با دریافت ویزا از هر کدام از کشور های این منطقه، می توان به سایر کشور ها بدون نیاز به ویزا سفر کرد. با گذر زمان نام این منطقه به پیمان شنگن تغییر پیدا کرد. در حوزه شنگن، حرکت و مبادله هر نوع کالا، اطلاعات، پول و همچنین افراد مجاز است، به شرطی که قانونی باشد و هیچ ملاحظات گمرکی نیاز نباشد. این پیمان نامه در سال 1985 در بین پنج کشور اروپایی منعقد شد. کرواسی از آغاز سال 2023 به حوزه شنگن پیوسته است و با این پیوستن، 27 عضویت کشور در منطقه شنگن را دارد.

در این مقاله از بابک وبزا به بررسی و شناخت حوزه شینگن می پردازیم. با ما تا انتهای مقاله منطقه شینگن دارای بیش از ۴۲۳ میلیون نفر جمعیت و مساحت ۴٬۳۶۸٬۶۹۳ کیلومتر مربع یا به عبارتی ۱٬۶۸۶٬۷۶۲ مایل مربع است. روزانه حدود ۱٫۷ میلیون نفر از مرز های داخلی اروپا برای کار رفت و آمد می‌ کنند و در برخی منطقه های این افراد، یک سوم نیروی کار را تشکیل می‌ دهند.

هر سال در مجموع ۱٫۳ میلیارد عبور از مرز های شنگن وجود دارد. ۵۷ میلیون گذرگاه به دلیل حمل و نقل کالا از طریق جاده است که ارزش آن ۲٫۸ تریلیون یورو در سال است. کاهش هزینه تجارت به دلیل شینگن از ۰٫۴۲٪ تا ۱٫۵۹٪ بسته به جغرافیا، شریک های تجاری و سایر عوامل متغیر است. کشور های خارج از منطقه شنگن نیز از این مزیت برخوردار هستند. کشور های منطقه شنگن کنترل مرزی با کشور های غیر شنگن را تقویت کرده‌ اند.

شرایط منطقه های حوزه شینگن

همه کشور هایی که عضویت حوزه شینگن را دارند، سیاستی مدون و یکسان در مورد مرزهای هوایی، روادید، عملیات و همکاری پلیس و حریم خصوصی اطلاعاتی دارند. با در نظر گرفتن هدف های سفر، ویزای معمولی شینگن به چهار نوع C ،B، A و D تقسیم می‌ شود.

ویزای شنگن چیست؟

ویزای شینگن یک نوع ویزای اقامت کوتاه می باشد که به شخص امکان سفر به کشور هایی که عضو توافق‌ نامه منطقه شینگن هستند، داده می‌ شود و هر کدام از اقامت ها می‌ توانند تا ۹۰ روز برای اهداف گردشگری یا تجاری به طول انجامند. این ویزا به عنوان رایج‌ ترین ویزا در اتحادیه اروپا شناخته می‌ شود. به علاوه ویزای حوزه شینگن، دارنده را قادر می‌ نماید که آزادانه در کشور های عضو حوزه شینگن، که همانطور که در بخش قبل بررسی کردیم، تعداد ۲۷ کشور عضور این حوزه هستند، تردد داشته باشد و هیچ گونه کنترل مرزی برای آن‌ ها وجود ندارد.

ویزای شنگن یک نوع ویزای موقت می باشد که برای افرادی که قصد تحصیل یا کار در منطقه شنگن را دارند، مناسب نمی باشد. این ویزا به افراد اجازه اقامت حداکثر ۹۰ روز در هر دوره ۱۸۰ روز در منطقه شنگن را می‌ دهد. به عبارت دیگر، بدون توجه به نوع ویزا و تعداد ورود و خروج و حتی مدت اعتبار آن، افراد اجازه ندارند در هر دوره ۱۸۰ روز بیشتر از ۹۰ روز در منطقه شنگن حضور داشته باشند. حتی اگر ویزای ۵ ساله با اجازه ورود و خروج نا محدود به منطقه شنگن داشته باشید، باز هم باید قانون ۹۰/۱۸۰ را رعایت کنید. به علاوه این ویزا برای افراد غیر اروپایی می باشد که قصد ورود به کشور های عضو اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا، سوئیس، کرواسی، بلغارستان، قبرس یا رومانی را دارند.

حوزه شنگن در بر دارنده۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا و چهار کشور غیر عضو، یعنی کشور های ایسلند، لیختن‌اشتاین، نروژ و سوئیس می‌ شود. کشور هایی مانند بلغارستان، قبرس و رومانی هنوز عضو این حوزه نمی باشند، اما قوانین ویزای این کشور ها نیز بر اساس قوانین ویزای شنگن تنظیم شده‌ اند. همچنین، از ابتدای سال ۲۰۲۳، کرواسی به عنوان عضو جدید به حوزه شنگن پیوسته است.

• همچنین در حال حاضر کرواسی، بلغارستان و رومانی در حال پیوستن به حوزه شنگن هستند و در‌خواست خود را برای عضویت به این منطقه ارسال کرده‌ اند.
• کشور انگلستان عضو منطقه شینگن نمی‌ باشد و در سال 2020 نیز از عضویت در اتحادیه اروپا انصراف داده است.

لیست کشورهای اتحادیه اروپا

• آلمان
• فرانسه
• ایتالیا
• اسپانیا
• لهستان
• لتونی
• مالت
• دانمارک
• فنلاند

• رومانی
• هلند
• بلژیک
• یونان
• جمهوری چک
• استونی
• جمهوری ایرلند
• اسلواکی
• لیتوانی

• پرتغال
• سوئد
• مجارستان
• اتریش
• بلغارستان
• قبرس
• کرواسی
• اسلوونی
• لوکزامبورگ

سیستم امنیتی حوزه شینگن

به طور حتم برای کشور‌ هایی که عضو شینگن هستند، امنیت یک نگرانی بزرگ می باشد. تکنولوژی نقش مهمی در سیستم امنیتی حوزه شینگن ایفا می‌ کند و کمک کرده تا کشور‌ های حوزه شینگن ضریب امنیتی بالایی را بتوانند در این منطقه پدید آورند!

سیستم اطلاعات ویزا (VIS)

(VIS) در اکتبر سال ۲۰۱۱ با پوشش اطلاعات ویزای کشورهای شینگن فعالیت خود را آغاز کرد. سیستم اطلاعات (VIS) یک پایگاه اطلاعاتی شامل داده‌های بیومتریک (انگشت‌نگاری، عکس برداری و اطلاعات مربوط به متقاضی روادید) و کلیه درخواست‌های ویزای شینگن می‌باشد. این سیستم به کشورهای شنگن اجازه می‌دهد تا داده‌های ویزا خود را بدون زحمت بین یکدیگر مبادله کنند.

اهداف اصلی (VIS) عبارت‌اند از:

• تنظیم و تسهیل چک و صدور ویزا
• تأمین امنیت مسافران
• کمک به درخواست پناهندگی
• افزایش امنیت

سیستم اطلاعات شینگن (SIS)

سیستم اطلاعات شینگن یک پایگاه اطلاعاتی عظیم است که کشور های دارای عضو شینگن را قادر می‌ سازد تا مرز های خود را بسیار راحت‌ تر کنترل نمایند. به بیان ساده‌ تر این سامانه با هدف شناخت و پیشگیری از ورود مجرم ها به حوزه شینگن تأسیس گشته است. این سامانه پر کاربرد ترین سیستم اشتراک اطلاعات در زمینه امنیت و مدیریت مرزی در اروپا می‌ باشد.

ویژگی‌ های حوزه شینگن

• استاندارد های مشترک به منظور عبور از مرز ها
• قوانین مشترک در حوزه ویزای اقامتی کوتاه‌ مدت در همه کشور‌ های عضو حوزه شینگن
• بهبود همکاری میان پلیس کشور های عضو حوزه شینگن
• همکاری قضایی ممتاز میان اعضا از جمله استرداد سریع‌ تر مجرمان و جا به‌ جایی آسان‌ تر جهت اجرای احکام جنایی
• اختیار کامل پلیس هر یک از کشور‌ های عضو در انجام بازرسی مرزی و کنترل افراد
• ابتکار عمل داشتن کشور‌ های عضو در صورت بروز مشکلات امنیتی ( بستن مرز‌ها به مدت 30 روز)

نکته های مربوط به منطقه شینگن

• 4 کشور (ایسلند، نروژ، سوئیس و لیختن‌اشتاین) که اصطلاحاً به آنها اعضای (EFTA) می‌ گویند، قوانین شینگن را از طریق موافقت‌ نامه‌ های خاص اجرا می‌ کنند.
• کشور های ایسلند، نروژ، سوئیس و لیختن‌ اشتاین عضو کشور های شینگن هستند، اما عضو اتحادیه اروپا نمی باشند.
• موناکو، سان مارینو و شهر واتیکان مرز های خود را همچون کشور های عضو شینگن باز گذاشته‌ اند، ولی برای ورود به این نواحی باید مجوز دریافت نمائید!
• جزایر قناری، مادیرا و آزور با اینکه خارج از اتحادیه اروپا هستند، از اعضای اتحادیه اروپا به حساب می آیند و قسمتی از منطقه شینگن هستند.
• پنج کشور از اتحادیه اروپا عضو کشور های شینگن نمی باشند. چهار کشور رومانی، بلغارستان، کرواسی و قبرس درخواست خود را به منظور عضویت در این حوزه ارسال نموده اند و به زودی به کشور های عضو شینگن می پیوندند.
• به استثنای سوئیس، ایسلند، نروژ و لیختن‌اشتاین سایر كشورهاي حوزه شنگن عضوی از اتحادیه اروپا هستند.